Siz Hele de Siqaret cekirsiniz ?
Artiq hami siqaretin ne qeder zererli oldugunu bilir. Tutunun ziyanli oldugunu esitmeyen , bilmeyin qalmadi. Ancaq, siqaretin zererleri bununla qurtarmir, her cesid urek ve agciyer xesteliyine yol acir, damar tixaniqligi iflice qeder apara bilir.
Ilk nefes... ve sonrasi
Siqaret cekdiyiniz anda, orqanizmimizi tesir etmeye baslayir. Nebziniz yukselir, daha suretli nefes alib vermeye baslayirsiniz. Qan dovraniniz yavaslayir. Siqaretin icinde texminen 3.700 zeherli madde vardir. Bunlarin boyuk bir miqdari kanserogen maddelerdir. En zererlileri de karbon monoksi (CO), hidrogen siyanid (HCn) ve amonyakdir (NH4) ve bu zeherli kimyevi maddeler, bir nefes siqaretle qan dovranimiza qarisir. Bunun neticesindi, astma, ciyer yangisi, dos qefesinde agrilar baslar. Daha tez-tez nebzli, qrip ve soyuqdeyme kecirmeye baslarsiniz.
Her 13 saniyede bir insan, siqarete bagli bir xestelikden heyatini itirmekdedir. Her il dunyada 2.500.000 insan siqaret uzunden heyatini itirmekdedir. Bu olumlerin esas sebebi agciyer xercengidir, ikinci ehemiyyetli sebeb urek xestelikleri ve diger xerceng novleridir.
Insan vucudunda, hec bir uzv ve orqan yoxdur ki, siqaretde olan kimyevi maddelerden payini almasin. Vucutda qisa bir gezinme ile siqaret ceken adamin orqanizminin ne halda oldugunu size gosterecem:
Bas ve Uz
Siqaret cekende agiz xercengini yaxalanma riski cok yuksekdir. Bundan basqa tutun dumani dis eti xesteliklerine yol acir, dis curumesine ve nefesinizden pis iy gelmesine sebeb olur. Beyine geden oksigende azalma olur, bu da beyin damarlarinin daralmasina sebeb olur. Bu veziyyet insani iflice qeder aparib cixara biler.
Agciyer ve Bronxlar
Teneffus borunuzdan ve bronxlarinizdan kecen duman agciyirlerinize enir... Siqaret dumanindaki hidrogen siyanid, bronxlarinizin divarini yandirir ve xronik oksuruk ortaya cixir. Bronxlar zeifledikce, bu nahiyede xeyli xestelik ortaya cixir. Siqaret cekenler cekmeyenlere gore on qat daha cox agciyer xercengi olma riski dasiyirlar.
Urek
Siqaretin ureye verdiyi ziyanlar tek kelime ile yixicidir. Nikotin qan tezyiqini yukseldir ve qanin daha suretle laxtalanmasina sebeb olur. Siqaretde olan karbon monoksidin qandaki oksigeni yox etmesi ile damarlarda seker,xolestrol toplanir ve bu da Miokard infarkti riskini artirer. Bundan basqa qan dovrani pozgunlugu ile bagli olaraq iflic, barmaqlarda qanqrena ve gucsuzluk, siqaret cekenlerde cox six musahide edilen xesteliklerdir..
Diger Orqanlar
Siqaretin hezm sistemini xeyli cox pis tesiri musahide edilir.. Siqaret cekmekle bagli olaraq, medede xlorid tursusu ifrazi artir, mede yanmalari ve xora baslayir. Siqaret cekenlerde pankreas xercengi cox six ortaya cixir, boyuk olcude olumle neticelenir. Siqaretin icinde olan kanserogen maddeler, sidikle orqanizmden atilir, ancaq bu maddelerin vucudda olmasi sidik kisesi xercengine yol acir. Siqaret uzunden ortaya cixan yuksek qan tezyiqi ise boyreklere boyik ziyan vurur.
Netice
Siqaretnin saglamliq uzerindeki ziyani arasdirmalarla subut edilmisdir. Bu arasdimalara gore, siqaret ceken kisilerin 40 %-i hele teqaud yasina gelmeden heyatini itirmekdedir. Bu nisbet siqaret cekmeyenlerde 18%-dir. Siqaret ceken qadinlarda ise usaqliq (uterus) xercengi riski coxalmaqdadir, hamile qadinlarin siqaret cekmesi ise sikest ve olu dogumlarla neticelenmekdedir.
Butun bunlara baxmayaraq siqareti tergitdiyiniz anda beden ozunu temir etmeye baslayir. On il icinde beden hec siqaret cekmemis kimi olur. Ancaq, siqareti targitmek ucun xerceng ve ya urek xestesi olmagi gozleseniz vucudunuzun ozunu temir etmesi ucun yeterli vaxti olmayacaqdir. Teessuf ki, bu xestelikler cox oldurucudur. Siqareti tergitmek ucun bundan daha yaxsi bir sebeb ola bilmez.
|
